اگر زماني در جريان حمل كالا در اثر وقوع خطرات، خسارتي به كالاهاي در حال حمل وارد شود، زيان وارده توسط شركت بيمه جبران مي‌شود. بيمه‌نامه باربري داراي انواع مختلفي است:شرط تلف كامل كالا (total loss):
در اين نوع از بيمه، خسارت كلي واردشده به كالا در يك مرحله و در اثر آتش‌سوزي يا غرق كامل و يا مفقود شدن روي مي‌دهد و يا خسارت واردشده در حدي است كه هزينه تعمير يا نجات آن بيش از ارزش كالا باشد، درنتيجه خسارت وارده تحت پوشش اين نوع بيمه‌نامه جبران مي‌شود.
بيمه‌نامه باربري با شرايط c:
در اين نوع بيمه خطرات تحت پوشش شامل موارد زير است:
1. آتش‌سوزي يا انفجار
2. به گل نشستن و زمين‌گير شدن
3. غرق يا واژگون شدن كشتي يا شناور
4. واژگوني يا از ريل خارج شدن وسيله حمل زميني
5. تخليه كالا در بندر اضطراري
6. تصادف يا برخورد كشتي يا شناور و يا هر وسيله حمل ديگر با هر جسم خارجي به‌غيراز آب
7. فدا كردن كالا در جريان خسارت عمومي
8. به دريا انداختن كالا جهت سبك‌سازي كشتي
بيمه باربري با شرايط B:
علاوه بر كليه خطرات مربوط به شرايط C در اين نوع بيمه براي خطرات زير نيز از سوي شركت بيمه جبران خسارت صورت مي‌گيرد:
1. زلزله، آتشفشان يا صاعقه
2. ورود آب دريا، درياچه يا رودخانه به كشتي، شناور، محفظه كالا، كانتينر و يا ليفت وان و يا وسايل حمل
3. تلف كلي هر بسته كامل از كالا به علت سقوط در حين بارگيري يا تخليه از كشتي يا شناور
4. و همچنين خطرات اضافي شامل عدم تحويل، دزدي، پارگي، سائيدگي و... و خسارت ناشي از كالاهاي ديگر برحسب نوع كالا بامنظور نمودن درصد يا مبلغي به‌عنوان فرانشيز.
بيمه باربري با شرايط A:
كامل‌ترين نوع بيمه است و بيشتر براي حمل كالاهاي حساس و آسيب‌پذير مورداستفاده قرار مي‌گيرد و كليه خطرات را از مبدأ تا مقصد در جريان حمل را بر عهده مي‌گيرد بدون كسر فرانشيز تمام خسارت را جبران مي‌كند مگر اينكه خسارت ناشي از موارد استثنا شده در اين شرط باشد.
- اشعه يون‌ساز و آلودگي مواد راديواكتيو ناشي از هرگونه سوخت يا فضولات هسته‌اي
- عدم قبول ورود كالا از طرف بيمه‌گذار و يا ممانعت از ورود كالا توسط كشور واردكننده كالا
- سو عمل ارادي بيمه‌گذار كه منجر به خسارت يا تلف مورد بيمه‌شده باشد
- نشت و ريزش عادي مورد بيمه و خطرات مشابه آن‌ها مانند كسري عادي وزن و فرسودگي و پوسيدگي
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از ناكافي و نامناسب بودن بسته‌بندي يا آماده‌سازي مورد بيمه
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از عيب ذاتي يا ماهيت مورد بيمه
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از كاربرد هر نوع سلاح جنگي كه باانرژي، شكست هسته‌اي يا واكنش مشابه ديگر يا نيرو و ماده راديواكتيو كار كند.
- آسيب يا هزينه‌هاي ناشي از عدم قابليت دريانوردي كشتي يا كرجي
- آسيب يا هزينه‌هاي ناشي از خطرات جنگ، اعتصاب، شورش و تروريسم مگر با توافق قبلي بيمه‌گر و بيمه‌گذار
بيمه‌نامه باربري صادراتي:
شرط ترانزيت، خسارت به ريال تأديه مي‌شود.
شرط حمل با كانتينر يخچال دار، ذكر عبارت فساد و از بين رفتن محموله در بيمه‌نامه واجب است.
شرط دام زنده، بايد با ماشين حمل مخصوص انجام شود و تلف شدن از نبود آب و غذا شامل بيمه نمي‌شود.
شرط كشتي‌هاي غير طبقه‌بندي‌شده،
شرط نرخ ارز،
در هنگام تنظيم بيمه‌نامه و الحاقيه هاي باربري بايد حتماً معادل ارزي حق بيمه قيد شود. به‌علاوه بايد نرخ ارز و معادل ارزي حق بيمه نيز درج شود.
بيمه حمل داخلي:
اين نوع بيمه محموله‌هايي را كه مبدأ و مقصد و مسير حمل آن در محدوده جغرافيايي ايران است را در قبال خطرات ناشي از آتش‌سوزي، انفجار و همچنين تصادف، واژگوني وسيله حمل تحت پوشش قرار مي‌دهد. همچنين مي‌توان با پرداخت حق بيمه اضافي خطرات ديگري مثل سرقت كلي محموله و خطرات بارگيري و ... را هم تحت پوشش بيمه قرارداد.
قرارداد بيمه باربري به‌صورت OPEN COVER:
نوعي قرارداد كلي بيمه براي پروژه‌هاي بزرگ است كه در آن ارزش كل پروژه مورد بيمه-مبادي خريد-نوع وسيله حمل و ديگر موارد مندرج در پرسشنامه باربري در قرارداد ذكر مي‌شود. در اين مورد چون كالا به‌تدريج در يك يا چند سال حمل مي‌شود تمام حمل‌هاي تدريجي حتي اگر در زمان حمل از طرف فروشنده كالا و يا بيمه‌گذار به بيمه‌گر اعلام‌نشده و بيمه‌نامه نيز صادر نشده باشد بيمه‌گر بايد خسارت احتمالي را پرداخت كند.
بيمه مسئوليت شركت‌هاي حمل‌ونقل داخلي:
اين شركت‌ها بر اساس قانون تجارت و ساير مقررات وظيفه‌دارند محمولاتي را كه توسط ارسال‌كنندگان و يا صاحبان كالا جهت حمل به مقاصد به آن‌ها سپرده مي‌شود را سالم برسانند. جبران انواع خسارت‌هاي وارد بر محموله وظيفه اين شركت‌ها است. اين بيمه‌نامه به‌صورت قرارداد يك‌ساله تنظيم و نرخ حق بيمه آن نيز بسيار كم است. (براي اطلاع دقيق از بارنامه و مزايا و معايب آن بخوانيد)
مهلت اعلام خسارت:
طبق ماده 15 قانون بيمه، بيمه‌گذار ظرف مدت 5 روز بايد وقوع خسارت را به بيمه‌گر اعلام كند.
مدارك موردنياز براي اعلام خسارت:
جهت تشكيل پرونده بايد مدارك موردنياز به بيمه تحويل داده شود،
- اسناد خريد يا فروش كالا مثل بارنامه، فاكتور و مدارك گمرك و...
- حمل‌هاي داخلي، مدارك مربوط به متصديان حمل‌ونقل و گزارش مقامات انتظامي و ...
شرايط پرداخت خسارت:
بعد از دريافت مدارك، با توجه به شرايط و نوع بيمه و بازديد از مورد بيمه‌شده با توجه دامنه خسارت و علت آن، طبق فرمول‌هاي رايج خسارت محاسبه مي‌شود. طبق قوانين شركت، مبلغ خسارت در وجه بيمه‌گذار، نماينده قانوني و يا ذي‌نفع وي پرداخت مي‌شود.
اما در حالت كلي شرايطي عمومي در بيمه‌هاي باربري موجود است:
ماده 1. اگر موردي در قرارداد موردقبول بيمه‌گر نباشد و اعلام‌شده باشد، ديگر جز تعهدات بيمه‌گر محسوب نمي‌شود.
- بيمه‌گر
- بيمه‌گذار
- ذي‌نفع
- مورد بيمه
- انقضاي مدت بيمه، در مورد حمل هوايي 30 روز پس از رسيدن هواپيماي حامل كالا به فرودگاه كشور مقصد اما در مورد حمل زميني،60 روز بعد از ورود كالا به مرز زميني مقصد.
شرايط، ماده 7. حمل كالا با كشتي طبقه‌بندي‌شده
ماده 8. بيمه‌گذار بايد در ارائه اطلاعات به بيمه‌گر دقت كند
ماده 9. ارزش مورد بيمه
ماده 10. عدم نفع، مقدار آن 10% مجموع قيمت خريد كالا و هزينه حمل آن است.
ماده 11. كالاهايي كه به‌صورت جفت يا دست عرضه مي‌شوند
ماده 12. مواد مخدر بيمه نمي‌شود مگر آن‌كه در توافق‌نامه قانوني ذكرشده باشد.
ماده 13. وظايف بيمه‌گذار در هنگام وقوع خسارت، درخواست پرداخت خسارت، توجه به خسارت‌هاي مشهود قبل از تحويل گرفتن، در صورت عدم اطمينان از سالم بودن كالا نبايد رسيد را تحويل متصديان حمل‌ونقل بدهد و... است.
ماده 14. اختيارات بيمه‌گر در مورد اموال خسارت‌ديده
ماده 15. اسنادي كه براي درخواست خسارت بايد تحويل داده شوند:
1.اصل بيمه‌نامه
2.اصل سياهه كالا
3.همه نسخ اصلي بارنامه
4.صورت‌وضعيت كالا در هنگام تحويل
5.آخرين مقصد مندرج در بيمه‌نامه
6.مكاتبات صورت گرفته با متصديان حمل‌ونقل
7.برگ رسمي گواهي عدم تحويل صادره از طرف موسسه حمل‌ونقل در صورت عدم تحويل كالا
8.جواز سبز گمركي
9.گواهي مبدأ
10.گزارش بازديد خسارت
ماده 16. تا 4 هفته خسارت بايد پرداخت شود
ماده 17. تقصير يا مسئوليت افراد در ميزان پرداخت خسارت تأثير دارد
ماده 18. بازديد از مورد خسارت‌ديده تأييد نهايي نيست
ماده 19. اظهارات كتبي لازم است
ماده 20. كالاي بيمه‌شده بايد تا دو ماه بعد حمل شود
ماده 21. مدت بيمه يك سال و بعد از حمل و خسارت ديدن به مدت دو سال طرفين وقت دارند ادعاهاي خود را به نتيجه برسانند و بعد از پايان موعد مقرر بيمه‌نامه منقضي مي‌شود.
ماده 22. در صورت اختلاف، هيئت كارشناسي دونفره موضوع را بررسي مي‌كنند و به يك كارشناس خبره ارجاع مي‌دهند.
ماده 23. خسارت‌هايي كه روي كالا اثر مي‌گذارند، مثل اشعه‌هاي راديواكتيو و... كه شامل بيمه نمي‌شوند و قبل‌تر به آن پرداخته‌شده است.
اگر زماني در جريان حمل كالا در اثر وقوع خطرات، خسارتي به كالاهاي در حال حمل وارد شود، زيان وارده توسط شركت بيمه جبران مي‌شود. بيمه‌نامه باربري داراي انواع مختلفي است:شرط تلف كامل كالا (total loss):
در اين نوع از بيمه، خسارت كلي واردشده به كالا در يك مرحله و در اثر آتش‌سوزي يا غرق كامل و يا مفقود شدن روي مي‌دهد و يا خسارت واردشده در حدي است كه هزينه تعمير يا نجات آن بيش از ارزش كالا باشد، درنتيجه خسارت وارده تحت پوشش اين نوع بيمه‌نامه جبران مي‌شود.
بيمه‌نامه باربري با شرايط c:
در اين نوع بيمه خطرات تحت پوشش شامل موارد زير است:
1. آتش‌سوزي يا انفجار
2. به گل نشستن و زمين‌گير شدن
3. غرق يا واژگون شدن كشتي يا شناور
4. واژگوني يا از ريل خارج شدن وسيله حمل زميني
5. تخليه كالا در بندر اضطراري
6. تصادف يا برخورد كشتي يا شناور و يا هر وسيله حمل ديگر با هر جسم خارجي به‌غيراز آب
7. فدا كردن كالا در جريان خسارت عمومي
8. به دريا انداختن كالا جهت سبك‌سازي كشتي
بيمه باربري با شرايط B:
علاوه بر كليه خطرات مربوط به شرايط C در اين نوع بيمه براي خطرات زير نيز از سوي شركت بيمه جبران خسارت صورت مي‌گيرد:
1. زلزله، آتشفشان يا صاعقه
2. ورود آب دريا، درياچه يا رودخانه به كشتي، شناور، محفظه كالا، كانتينر و يا ليفت وان و يا وسايل حمل
3. تلف كلي هر بسته كامل از كالا به علت سقوط در حين بارگيري يا تخليه از كشتي يا شناور
4. و همچنين خطرات اضافي شامل عدم تحويل، دزدي، پارگي، سائيدگي و... و خسارت ناشي از كالاهاي ديگر برحسب نوع كالا بامنظور نمودن درصد يا مبلغي به‌عنوان فرانشيز.
بيمه باربري با شرايط A:
كامل‌ترين نوع بيمه است و بيشتر براي حمل كالاهاي حساس و آسيب‌پذير مورداستفاده قرار مي‌گيرد و كليه خطرات را از مبدأ تا مقصد در جريان حمل را بر عهده مي‌گيرد بدون كسر فرانشيز تمام خسارت را جبران مي‌كند مگر اينكه خسارت ناشي از موارد استثنا شده در اين شرط باشد.
- اشعه يون‌ساز و آلودگي مواد راديواكتيو ناشي از هرگونه سوخت يا فضولات هسته‌اي
- عدم قبول ورود كالا از طرف بيمه‌گذار و يا ممانعت از ورود كالا توسط كشور واردكننده كالا
- سو عمل ارادي بيمه‌گذار كه منجر به خسارت يا تلف مورد بيمه‌شده باشد
- نشت و ريزش عادي مورد بيمه و خطرات مشابه آن‌ها مانند كسري عادي وزن و فرسودگي و پوسيدگي
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از ناكافي و نامناسب بودن بسته‌بندي يا آماده‌سازي مورد بيمه
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از عيب ذاتي يا ماهيت مورد بيمه
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از كاربرد هر نوع سلاح جنگي كه باانرژي، شكست هسته‌اي يا واكنش مشابه ديگر يا نيرو و ماده راديواكتيو كار كند.
- آسيب يا هزينه‌هاي ناشي از عدم قابليت دريانوردي كشتي يا كرجي
- آسيب يا هزينه‌هاي ناشي از خطرات جنگ، اعتصاب، شورش و تروريسم مگر با توافق قبلي بيمه‌گر و بيمه‌گذار
بيمه‌نامه باربري صادراتي:
شرط ترانزيت، خسارت به ريال تأديه مي‌شود.
شرط حمل با كانتينر يخچال دار، ذكر عبارت فساد و از بين رفتن محموله در بيمه‌نامه واجب است.
شرط دام زنده، بايد با ماشين حمل مخصوص انجام شود و تلف شدن از نبود آب و غذا شامل بيمه نمي‌شود.
شرط كشتي‌هاي غير طبقه‌بندي‌شده،
شرط نرخ ارز،
در هنگام تنظيم بيمه‌نامه و الحاقيه هاي باربري بايد حتماً معادل ارزي حق بيمه قيد شود. به‌علاوه بايد نرخ ارز و معادل ارزي حق بيمه نيز درج شود.
بيمه حمل داخلي:
اين نوع بيمه محموله‌هايي را كه مبدأ و مقصد و مسير حمل آن در محدوده جغرافيايي ايران است را در قبال خطرات ناشي از آتش‌سوزي، انفجار و همچنين تصادف، واژگوني وسيله حمل تحت پوشش قرار مي‌دهد. همچنين مي‌توان با پرداخت حق بيمه اضافي خطرات ديگري مثل سرقت كلي محموله و خطرات بارگيري و ... را هم تحت پوشش بيمه قرارداد.
قرارداد بيمه باربري به‌صورت OPEN COVER:
نوعي قرارداد كلي بيمه براي پروژه‌هاي بزرگ است كه در آن ارزش كل پروژه مورد بيمه-مبادي خريد-نوع وسيله حمل و ديگر موارد مندرج در پرسشنامه باربري در قرارداد ذكر مي‌شود. در اين مورد چون كالا به‌تدريج در يك يا چند سال حمل مي‌شود تمام حمل‌هاي تدريجي حتي اگر در زمان حمل از طرف فروشنده كالا و يا بيمه‌گذار به بيمه‌گر اعلام‌نشده و بيمه‌نامه نيز صادر نشده باشد بيمه‌گر بايد خسارت احتمالي را پرداخت كند.
بيمه مسئوليت شركت‌هاي حمل‌ونقل داخلي:
اين شركت‌ها بر اساس قانون تجارت و ساير مقررات وظيفه‌دارند محمولاتي را كه توسط ارسال‌كنندگان و يا صاحبان كالا جهت حمل به مقاصد به آن‌ها سپرده مي‌شود را سالم برسانند. جبران انواع خسارت‌هاي وارد بر محموله وظيفه اين شركت‌ها است. اين بيمه‌نامه به‌صورت قرارداد يك‌ساله تنظيم و نرخ حق بيمه آن نيز بسيار كم است. (براي اطلاع دقيق از بارنامه و مزايا و معايب آن بخوانيد)
مهلت اعلام خسارت:
طبق ماده 15 قانون بيمه، بيمه‌گذار ظرف مدت 5 روز بايد وقوع خسارت را به بيمه‌گر اعلام كند.
مدارك موردنياز براي اعلام خسارت:
جهت تشكيل پرونده بايد مدارك موردنياز به بيمه تحويل داده شود،
- اسناد خريد يا فروش كالا مثل بارنامه، فاكتور و مدارك گمرك و...
- حمل‌هاي داخلي، مدارك مربوط به متصديان حمل‌ونقل و گزارش مقامات انتظامي و ...
شرايط پرداخت خسارت:
بعد از دريافت مدارك، با توجه به شرايط و نوع بيمه و بازديد از مورد بيمه‌شده با توجه دامنه خسارت و علت آن، طبق فرمول‌هاي رايج خسارت محاسبه مي‌شود. طبق قوانين شركت، مبلغ خسارت در وجه بيمه‌گذار، نماينده قانوني و يا ذي‌نفع وي پرداخت مي‌شود.
اما در حالت كلي شرايطي عمومي در بيمه‌هاي باربري موجود است:
ماده 1. اگر موردي در قرارداد موردقبول بيمه‌گر نباشد و اعلام‌شده باشد، ديگر جز تعهدات بيمه‌گر محسوب نمي‌شود.
- بيمه‌گر
- بيمه‌گذار
- ذي‌نفع
- مورد بيمه
- انقضاي مدت بيمه، در مورد حمل هوايي 30 روز پس از رسيدن هواپيماي حامل كالا به فرودگاه كشور مقصد اما در مورد حمل زميني،60 روز بعد از ورود كالا به مرز زميني مقصد.
شرايط، ماده 7. حمل كالا با كشتي طبقه‌بندي‌شده
ماده 8. بيمه‌گذار بايد در ارائه اطلاعات به بيمه‌گر دقت كند
ماده 9. ارزش مورد بيمه
ماده 10. عدم نفع، مقدار آن 10% مجموع قيمت خريد كالا و هزينه حمل آن است.
ماده 11. كالاهايي كه به‌صورت جفت يا دست عرضه مي‌شوند
ماده 12. مواد مخدر بيمه نمي‌شود مگر آن‌كه در توافق‌نامه قانوني ذكرشده باشد.
ماده 13. وظايف بيمه‌گذار در هنگام وقوع خسارت، درخواست پرداخت خسارت، توجه به خسارت‌هاي مشهود قبل از تحويل گرفتن، در صورت عدم اطمينان از سالم بودن كالا نبايد رسيد را تحويل متصديان حمل‌ونقل بدهد و... است.
ماده 14. اختيارات بيمه‌گر در مورد اموال خسارت‌ديده
ماده 15. اسنادي كه براي درخواست خسارت بايد تحويل داده شوند:
1.اصل بيمه‌نامه
2.اصل سياهه كالا
3.همه نسخ اصلي بارنامه
4.صورت‌وضعيت كالا در هنگام تحويل
5.آخرين مقصد مندرج در بيمه‌نامه
6.مكاتبات صورت گرفته با متصديان حمل‌ونقل
7.برگ رسمي گواهي عدم تحويل صادره از طرف موسسه حمل‌ونقل در صورت عدم تحويل كالا
8.جواز سبز گمركي
9.گواهي مبدأ
10.گزارش بازديد خسارت
ماده 16. تا 4 هفته خسارت بايد پرداخت شود
ماده 17. تقصير يا مسئوليت افراد در ميزان پرداخت خسارت تأثير دارد
ماده 18. بازديد از مورد خسارت‌ديده تأييد نهايي نيست
ماده 19. اظهارات كتبي لازم است
ماده 20. كالاي بيمه‌شده بايد تا دو ماه بعد حمل شود
ماده 21. مدت بيمه يك سال و بعد از حمل و خسارت ديدن به مدت دو سال طرفين وقت دارند ادعاهاي خود را به نتيجه برسانند و بعد از پايان موعد مقرر بيمه‌نامه منقضي مي‌شود.
ماده 22. در صورت اختلاف، هيئت كارشناسي دونفره موضوع را بررسي مي‌كنند و به يك كارشناس خبره ارجاع مي‌دهند.
ماده 23. خسارت‌هايي كه روي كالا اثر مي‌گذارند، مثل اشعه‌هاي راديواكتيو و... كه شامل بيمه نمي‌شوند و قبل‌تر به آن پرداخته‌شده است.
حمل بيش از ۶۰هزار تن كالاي اساسي از بندرامام به استان سمنان