نگاهي به كنفرانس حمل و نقل جاده اي ايرو (قسمت اول)

هفته گذشته كنفرانس حمل و نقل جاده اي (ايرو) با همكاري وزارت حمل و نقل عمان و گروه لجستيك جهاني عمان (آسياد) در مسقط برگزار شد. اين كنفرانس با شعار نوآوري در حمل و نقل به موضوعاتي چون مشكلات، چالش ها و آخرين دستاوردها و پيشرفت ها در حوزه حمل و نقل پرداخت.

در حاشيه اين همايش بين المللي و جهت آشنايي بيشتر با مسؤوليت ها و كاركردهاي سازمان جهاني ايرو و نقش و جايگاه ايران در اين سازمان و وضعيت حمل و نقل منطقه اي با كاظم آسايش، مشاور ارشد سازمان بين المللي حمل و نقل جاده اي (ايرو) مستقر در ژنو ، گفتگويي انجام شده كه به آن پرداخته مي شود.

سازمان ايرو چيست؟

سازمان ايرو سازماني است كه حمل و نقل جاده اي بين المللي را نمايندگي مي كند، چه در بخش حمل و نقل بار و چه حمل و نقل مسافر. اين سازمان از سال ۱۹۴۸ بعد از جنگ جهاني دوم تشكيل شده و امسال هفتادمين سالگرد تشكيل اين سازمان است. اين سازمان اساسا بعد از جنگ جهاني دوم در اروپا ايجاد شد تا حمل و نقل اين قاره را تسهيل و زمينه را براي بازسازي آن آماده كند.
اين مقدمه اي شد براي اين كه اين سازمان با هشت عضو در اروپا تشكيل شود اما هم اكنون بيش از ۱۰۰ عضو در سراسر جهان دارد كه اتاق بازرگاني ايران به نمايندگي از ايران عضو فعال سازمان ايرو است.
يكي از مهم ترين فعاليت هاي ايرو تسهيل حمل و نقل و ترانزيت است و ايران هم به اين همكاري نيازمند است. در همين زمينه ايرو در سال ۱۹۴۹ كنوانسيوني را تدوين كرد به نام كنوانسيون تير كه بعدا در سال ۱۹۵۹ به كنوانسيون سازمان ملل تبديل شد و سپس در سال ۱۹۷۵ شامل كانتينرها و حمل و نقل تركيبي هم شد.اين آخرين نسخه اين كنوانسيون است كه ايران هم عضو آن بوده و اتفاقا يكي از اعضاي فعال آن به شمار مي آيد. سازمان ايرو مديريت اين كنوانسيون را بر عهده دارد.

مفاد اين كنوانسيون چيست؟

اين كنوانسيون يك كنوانسيون گمركي و حمل و نقلي و هدفش تسهيل حمل و نقل از مبدا تا مقصد است تا نيازي نباشد كه كاميون ها در مرزها متوقف شوند. تحت سيستم «تير»، كاميون ها با يك سند واحد گمركي كه ضمانت نامه گمركي هم محسوب مي شود بدون توقف در كشورهاي عضو حركت مي كنند. لذا مهم ترين ويژگي اين كنوانسيون تسهيل حمل و نقل و كاهش زمان وهزينه هاي حمل و تقل و تجارت است.
ايران هم از اعضاي اين كنوانسيون و جزء كشورهايي است كه بيشترين بهره را از آن برده است. طبق آمار سالانه ۱۲۰ هزار دفترچه تير (TIR) براي شركت هاي حمل و نقل ايراني صادر مي شود كه از آن براي تردد در كشورهاي همسايه و اروپا استفاده مي كنند.

كنوانسيون تير چه برنامه ها و چشم اندازهايي براي ايران و كشورهاي منطقه در نظر دارد؟

در مجموع چشم انداز كنوانسيون روشن است چراكه اعضاي جديدي در منطقه به آن پيوسته اند از جمله پاكستان كه در سال ۲۰۱۵ به آن پيوسته و در حال حاضر تمام كشورهاي اكو عضو اين كنوانسيون هستند. چين در ۲۰۱۶ و هند در سال ۲۰۱۷ به اين كنوانسيون پيوستند. يكي از برنامه هاي اين كنوانسيون اين است كه كريدورهايي كه از ايران عبور مي كنند را فعال كند، مثلا كريدور شمال-جنوب كه هند را به روسيه از طريق ايران وصل مي كند كه با توجه به عضويت هر سه كشور در كنوانسيون «تير» مي تواند با يك سند واحد گمركي فعال شود.
علاوه بر امارات كه عضو اين كنوانسيون است عربستان و قطر هم امسال به اين كنوانسيون پيوستند و عمان هم در كنگره جهاني ايرو در مسقط اعلام كرد به اين كنوانسيون پيوسته است. از زمان الحاق حدود شش ماه لازم است تا سيستم تير در كشور الحاق شده عملياتي شود. در همين چارچوب فعال سازي مسير امارات به آسياي مركزي از طريق ايران در دستور كار قرار دارد. همچنين تسهيل مسير قطر ـ ايران و تركيه از برنامه هاي «تير» است.
اولين عملياتي كه در قالب كنوانسيون تير امسال اجرا شد مسير ايران به پاكستان بود. به طور مثال هفته پيش كاميوني داشتيم كه تحت سيستم تير از مشهد بار خود را از طريق افغانستان به پاكستان برد. يعني «تير» مي تواند كريدورهايي كه از ايران مي گذرد را تسهيل كند و از اين رهگذر به تجارت ايران و منطقه كمك كند.

آيا تحريم ها تاثيري بر اجراي اين كنوانسيون ندارند؟

تحريم ها مي تواند حمل و نقل را هم تا حدودي تحت تاثير قرار دهد ولي اين كنوانسيون در زمان تحريم هاي قبلي كه اتفاقا تحريم هاي شوراي امنيت بود همچنان فعال ماند و متوقف نشد و بلكه از طريق تسهيل مسير صادرات و واردات به اقتصاد ايران كمك خوبي كرد. بايد در نظر داشت كه اين كنوانسيون سند مصوب سازمان ملل تعريف مي شود و ايرو هم متعهد است طبق توافق با سازمان ملل اين كنوانسيون را در تمام كشورهاي عضو اجرا كند.

ايران چه نقش و عملكردي در كنوانسيون تير داشته است؟

ايران دو پروژه مهم را توانسته در سطح جهاني عملياتي كند. يكي بحث ديجيتال كردن سيستم تير بود كه بين ايران و تركيه صورت گرفت و اين براي اولين بار بود كه تير الكترونيك (eTIR) به صورت موفقيت آميز در سال ۲۰۱۶-۲۰۱۷ انجام شد و در حال حاضر كشورهاي ديگر در حال كپي برداري و اجراي آن هستند.
پروژه ديگري كه در سطح سازمان ايرو بسيار موفق بود و ايران آن را انجام داد پروژه اينتر مودال يعني حمل و نقل تركيبي تحت سيستم تير بود. چون حمل و نقل تركيبي جزء حمل و نقل هاي پيچيده است. وقتي مي خواهيم ترانزيت جاده اي و دريايي و راه آهن را همزمان انجام دهيم، با توجه به اينكه وسيله نقليه عوض مي شود اجراي حمل و نقل پيچيده مي شود. اينكه همه اين مراحل با يك سند انجام شود مهم است چرا كه هر كدام از سيستم هاي حمل و نقلي سند مختص به خود را مي طلبد.

ولي براي اولين بار اين پروژه در سال ۲۰۱۷ از اسلووني به ايران انجام شد كه طي آن دو كانتينر از طريق جاده به بندر تريسته در شمال شرقي ايتاليا و از آنجا با كشتي به بندر مرسين تركيه و سپس با قطار به مرز رازي رسيد و در ادامه به سهلان تبريز و از تبريز بار مورد نظر از طريق جاده به بندرعباس منتقل شد و اين پروژه اي بود كه تا كنون سابقه نداشت و با اجراي موفق آن ديگر كشورها در حال اجراي آن هستند.

واقعيت اين است كه ايران يكي از اعضاي بسيار فعال در سازمان و كنوانسيون تير است و به همين دليل نماينده گمرك ايران در كنوانسيون تير موفق شد در انتخابات شوراي اجرايي تير براي اولين بار به عضويت شوراي ۹ نفره اجرايي تير درآيد. اين در حالي است كه كنوانسيون تير داراي ۷۵ عضو است. دبيركل ايرو در سفري كه اخيرا به تهران داشت نقش فعال و پيشرو ايران را به صراحت در ملاقاتهاي خود ستود و از ايران بخاطر همكاري هايش در سطح جهاني قدرداني كرد.

به همين دليل هيئت هايي از ديگر كشورها از جمله هند و آفريقاي جنوبي امسال سفرهايي به تهران داشتند تا از تجربيات ايران در زمينه سيستم تير استفاده كنند. علت موفقيت ايران نيز جداي از رابطه خوب با سازمان ايرو، انسجام و هماهنگي نزديك بين نهادهاي داخلي ايران است.در ايران چند نهاد اصلي در اين زمينه هستند كه هماهنگي بسيار خوبي با هم دارند از جمله وزارت راه و شهرسازي و به ويژه گمرك ايران و اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران كه متصديان اصلي اجراي تير در ايران هستند نقش به سزايي در موفقيت اين پروژه ها در سطح جهاني داشته اند كه به عنوان پروژه هاي مطرح ايرو شناخته مي شوند.
جداي از پروژه هاي فوق ايرو همكاري خوبي با ايران در حوزه آموزش بخش حمل و نقل جاده اي دارد و اتاق بازرگاني يكي از شعبه هاي آكادمي ايرو است كه متصدي آموزش هاي حمل و نقل جاده اي در ايران بوده و دوره هاي متعددي را براي رانندگان و مديران شركت هاي حمل و نقل برگزار مي كند و اخيرا دوره آموزشي مربوط به حمل و نقل كالاهاي خطرناك را نيز در ايران شروع كرده است.

منبع:مهر نيوز

نگاهي به كنفرانس حمل و نقل جاده اي ايرو (قسمت اول)

هفته گذشته كنفرانس حمل و نقل جاده اي (ايرو) با همكاري وزارت حمل و نقل عمان و گروه لجستيك جهاني عمان (آسياد) در مسقط برگزار شد. اين كنفرانس با شعار نوآوري در حمل و نقل به موضوعاتي چون مشكلات، چالش ها و آخرين دستاوردها و پيشرفت ها در حوزه حمل و نقل پرداخت.

در حاشيه اين همايش بين المللي و جهت آشنايي بيشتر با مسؤوليت ها و كاركردهاي سازمان جهاني ايرو و نقش و جايگاه ايران در اين سازمان و وضعيت حمل و نقل منطقه اي با كاظم آسايش، مشاور ارشد سازمان بين المللي حمل و نقل جاده اي (ايرو) مستقر در ژنو ، گفتگويي انجام شده كه به آن پرداخته مي شود.

سازمان ايرو چيست؟

سازمان ايرو سازماني است كه حمل و نقل جاده اي بين المللي را نمايندگي مي كند، چه در بخش حمل و نقل بار و چه حمل و نقل مسافر. اين سازمان از سال ۱۹۴۸ بعد از جنگ جهاني دوم تشكيل شده و امسال هفتادمين سالگرد تشكيل اين سازمان است. اين سازمان اساسا بعد از جنگ جهاني دوم در اروپا ايجاد شد تا حمل و نقل اين قاره را تسهيل و زمينه را براي بازسازي آن آماده كند.
اين مقدمه اي شد براي اين كه اين سازمان با هشت عضو در اروپا تشكيل شود اما هم اكنون بيش از ۱۰۰ عضو در سراسر جهان دارد كه اتاق بازرگاني ايران به نمايندگي از ايران عضو فعال سازمان ايرو است.
يكي از مهم ترين فعاليت هاي ايرو تسهيل حمل و نقل و ترانزيت است و ايران هم به اين همكاري نيازمند است. در همين زمينه ايرو در سال ۱۹۴۹ كنوانسيوني را تدوين كرد به نام كنوانسيون تير كه بعدا در سال ۱۹۵۹ به كنوانسيون سازمان ملل تبديل شد و سپس در سال ۱۹۷۵ شامل كانتينرها و حمل و نقل تركيبي هم شد.اين آخرين نسخه اين كنوانسيون است كه ايران هم عضو آن بوده و اتفاقا يكي از اعضاي فعال آن به شمار مي آيد. سازمان ايرو مديريت اين كنوانسيون را بر عهده دارد.

مفاد اين كنوانسيون چيست؟

اين كنوانسيون يك كنوانسيون گمركي و حمل و نقلي و هدفش تسهيل حمل و نقل از مبدا تا مقصد است تا نيازي نباشد كه كاميون ها در مرزها متوقف شوند. تحت سيستم «تير»، كاميون ها با يك سند واحد گمركي كه ضمانت نامه گمركي هم محسوب مي شود بدون توقف در كشورهاي عضو حركت مي كنند. لذا مهم ترين ويژگي اين كنوانسيون تسهيل حمل و نقل و كاهش زمان وهزينه هاي حمل و تقل و تجارت است.
ايران هم از اعضاي اين كنوانسيون و جزء كشورهايي است كه بيشترين بهره را از آن برده است. طبق آمار سالانه ۱۲۰ هزار دفترچه تير (TIR) براي شركت هاي حمل و نقل ايراني صادر مي شود كه از آن براي تردد در كشورهاي همسايه و اروپا استفاده مي كنند.

كنوانسيون تير چه برنامه ها و چشم اندازهايي براي ايران و كشورهاي منطقه در نظر دارد؟

در مجموع چشم انداز كنوانسيون روشن است چراكه اعضاي جديدي در منطقه به آن پيوسته اند از جمله پاكستان كه در سال ۲۰۱۵ به آن پيوسته و در حال حاضر تمام كشورهاي اكو عضو اين كنوانسيون هستند. چين در ۲۰۱۶ و هند در سال ۲۰۱۷ به اين كنوانسيون پيوستند. يكي از برنامه هاي اين كنوانسيون اين است كه كريدورهايي كه از ايران عبور مي كنند را فعال كند، مثلا كريدور شمال-جنوب كه هند را به روسيه از طريق ايران وصل مي كند كه با توجه به عضويت هر سه كشور در كنوانسيون «تير» مي تواند با يك سند واحد گمركي فعال شود.
علاوه بر امارات كه عضو اين كنوانسيون است عربستان و قطر هم امسال به اين كنوانسيون پيوستند و عمان هم در كنگره جهاني ايرو در مسقط اعلام كرد به اين كنوانسيون پيوسته است. از زمان الحاق حدود شش ماه لازم است تا سيستم تير در كشور الحاق شده عملياتي شود. در همين چارچوب فعال سازي مسير امارات به آسياي مركزي از طريق ايران در دستور كار قرار دارد. همچنين تسهيل مسير قطر ـ ايران و تركيه از برنامه هاي «تير» است.
اولين عملياتي كه در قالب كنوانسيون تير امسال اجرا شد مسير ايران به پاكستان بود. به طور مثال هفته پيش كاميوني داشتيم كه تحت سيستم تير از مشهد بار خود را از طريق افغانستان به پاكستان برد. يعني «تير» مي تواند كريدورهايي كه از ايران مي گذرد را تسهيل كند و از اين رهگذر به تجارت ايران و منطقه كمك كند.

آيا تحريم ها تاثيري بر اجراي اين كنوانسيون ندارند؟

تحريم ها مي تواند حمل و نقل را هم تا حدودي تحت تاثير قرار دهد ولي اين كنوانسيون در زمان تحريم هاي قبلي كه اتفاقا تحريم هاي شوراي امنيت بود همچنان فعال ماند و متوقف نشد و بلكه از طريق تسهيل مسير صادرات و واردات به اقتصاد ايران كمك خوبي كرد. بايد در نظر داشت كه اين كنوانسيون سند مصوب سازمان ملل تعريف مي شود و ايرو هم متعهد است طبق توافق با سازمان ملل اين كنوانسيون را در تمام كشورهاي عضو اجرا كند.

ايران چه نقش و عملكردي در كنوانسيون تير داشته است؟

ايران دو پروژه مهم را توانسته در سطح جهاني عملياتي كند. يكي بحث ديجيتال كردن سيستم تير بود كه بين ايران و تركيه صورت گرفت و اين براي اولين بار بود كه تير الكترونيك (eTIR) به صورت موفقيت آميز در سال ۲۰۱۶-۲۰۱۷ انجام شد و در حال حاضر كشورهاي ديگر در حال كپي برداري و اجراي آن هستند.
پروژه ديگري كه در سطح سازمان ايرو بسيار موفق بود و ايران آن را انجام داد پروژه اينتر مودال يعني حمل و نقل تركيبي تحت سيستم تير بود. چون حمل و نقل تركيبي جزء حمل و نقل هاي پيچيده است. وقتي مي خواهيم ترانزيت جاده اي و دريايي و راه آهن را همزمان انجام دهيم، با توجه به اينكه وسيله نقليه عوض مي شود اجراي حمل و نقل پيچيده مي شود. اينكه همه اين مراحل با يك سند انجام شود مهم است چرا كه هر كدام از سيستم هاي حمل و نقلي سند مختص به خود را مي طلبد.

ولي براي اولين بار اين پروژه در سال ۲۰۱۷ از اسلووني به ايران انجام شد كه طي آن دو كانتينر از طريق جاده به بندر تريسته در شمال شرقي ايتاليا و از آنجا با كشتي به بندر مرسين تركيه و سپس با قطار به مرز رازي رسيد و در ادامه به سهلان تبريز و از تبريز بار مورد نظر از طريق جاده به بندرعباس منتقل شد و اين پروژه اي بود كه تا كنون سابقه نداشت و با اجراي موفق آن ديگر كشورها در حال اجراي آن هستند.

واقعيت اين است كه ايران يكي از اعضاي بسيار فعال در سازمان و كنوانسيون تير است و به همين دليل نماينده گمرك ايران در كنوانسيون تير موفق شد در انتخابات شوراي اجرايي تير براي اولين بار به عضويت شوراي ۹ نفره اجرايي تير درآيد. اين در حالي است كه كنوانسيون تير داراي ۷۵ عضو است. دبيركل ايرو در سفري كه اخيرا به تهران داشت نقش فعال و پيشرو ايران را به صراحت در ملاقاتهاي خود ستود و از ايران بخاطر همكاري هايش در سطح جهاني قدرداني كرد.

به همين دليل هيئت هايي از ديگر كشورها از جمله هند و آفريقاي جنوبي امسال سفرهايي به تهران داشتند تا از تجربيات ايران در زمينه سيستم تير استفاده كنند. علت موفقيت ايران نيز جداي از رابطه خوب با سازمان ايرو، انسجام و هماهنگي نزديك بين نهادهاي داخلي ايران است.در ايران چند نهاد اصلي در اين زمينه هستند كه هماهنگي بسيار خوبي با هم دارند از جمله وزارت راه و شهرسازي و به ويژه گمرك ايران و اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران كه متصديان اصلي اجراي تير در ايران هستند نقش به سزايي در موفقيت اين پروژه ها در سطح جهاني داشته اند كه به عنوان پروژه هاي مطرح ايرو شناخته مي شوند.
جداي از پروژه هاي فوق ايرو همكاري خوبي با ايران در حوزه آموزش بخش حمل و نقل جاده اي دارد و اتاق بازرگاني يكي از شعبه هاي آكادمي ايرو است كه متصدي آموزش هاي حمل و نقل جاده اي در ايران بوده و دوره هاي متعددي را براي رانندگان و مديران شركت هاي حمل و نقل برگزار مي كند و اخيرا دوره آموزشي مربوط به حمل و نقل كالاهاي خطرناك را نيز در ايران شروع كرده است.

منبع:مهر نيوز